ไวรัสตับอักเสบซีคืออะไร?
ตับอักเสบซีเป็นการอักเสบของตับที่เกิดจากเชื้อไวรัสตับอักเสบซี (HCV) เชื้อไวรัสเป็นสาเหตุให้เกิดตับอักเสบทั้งแบบเฉียบพลันและเรื้อรัง การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซีมักกลายเป็นความเจ็บป่วยตลอดชีวิตในผู้ใหญ่ซึ่งอาจมีความรุนแรงและนำไปสู่การเกิดตับแข็งและโรคมะเร็งได้
ได้คาดการณ์ว่ามีผู้ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซีเรื้อรังทั่วโลก 58 ล้านคน และมีผู้ติดเชื้อรายใหม่เกิดขึ้นประมาณ 1.5 ล้านคนต่อปี
การแพร่เชื้อ
เชื้อไวรัสตับอักเสบซีสามารถแพร่เชื้อผ่านทางเลือด
เชื้อไวรัสตับอักเสบซีพบได้ในเลือด การติดเชื้อส่วนใหญ่เกิดขึ้นเนื่องจากการสัมผัสกับเลือดที่ติดเชื้อ:
-
การฉีดยาด้วยวิธีการที่ไม่ปลอดภัยหรือการดูแลสุขภาพที่ไม่ปลอดภัย: การใช้เข็ม กระบอกฉีดยาหรืออุปกรณ์อื่นๆ ที่ปนเปื้อนเชื้อ เช่นการใช้กระบอกฉีดยาหรือเข็มที่ผู้ติดเชื้อเคยใช้มาก่อนหน้านี้เพื่อฉีดยาเสพติด การใช้อุปกรณ์ในการฉีดยาในสถานที่ให้บริการด้านสุขภาพที่มีการฆ่าเชื้อไม่สะอาดพอ
-
การรับเลือดที่ไม่ได้ผ่านการคัดกรอง (เนื่องจากในอดีตไม่ได้มีการตรวจหาเชื้อไวรัสตับอักเสบซีในผลิตภัณฑ์เลือดอย่างเป็นระบบ อย่างไรก็ตามในประเทศไทยได้มีการคัดกรองการรับบริจาคเลือดอย่างเป็นระบบเป็นเวลามากกว่า 2 ทศวรรษแล้ว)
-
การมีเพศสัมพันธ์ที่นำไปสู่การสัมผัสกับเลือดที่มีเชื้อ
-
จากมารดาที่ติดเชื้อไปสู่ทารกในช่วงตั้งครรภ์หรือช่วงคลอด
อาการแสดงของโรคเมื่อเกิดการติดเชื้อ
อาการแสดงของการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซีนั้นอยู่ระหว่าง 2 สัปดาห์ถึง 6 เดือน หลังจากเริ่มมีการติดเชื้อซึ่งคนส่วนใหญ่ (ร้อยละ 80) มักไม่แสดงอาการใดๆ หากมีอาการแสดงก็อาจมีอาการดังนี้: มีไข้, อ่อนเพลีย, คลื่นไส้, เบื่ออาหารที่เกี่ยวข้องหรือไม่เกี่ยวข้องกับตัว-ตาเหลือง อย่างไรก็ตามเชื้อไวรัสตับอักเสบซีเรื้อรังจะทำลายตับและมีผลกระทบที่รุนแรง
การป้องกัน
เนื่องจากโดยปกติการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซีนั้นไม่แสดงอาการ ดังนั้นคนส่วนใหญ่จึงไม่ทราบว่าตนเองติดเชื้อแล้ว และสามารถแพร่เชื้อไวรัสไปยังผู้อื่นโดยไม่ทราบได้ ปัจจุบันยังไม่มีวัคซีนสำหรับป้องกันการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซี
โดยทั่วไปเราจะไม่ทราบว่าผู้อื่นติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซี ดังนั้นจึงจำเป็นต้องลดความเสี่ยงของการแพร่เชื้อโดยการหลีกเลี่ยงการใช้อุปกรณ์ที่อาจปนเปื้อนเชื้อและป้องกันตนเองในระหว่างที่มีเพศสัมพันธ์
การรักษา
การติดเชื้อส่วนใหญ่เป็นการติดเชื้อแบบเรื้อรัง ซึ่งการติดเชื้อแบบเฉียบพลันและการติดเชื้อแบบเรื้อรังนั้นสามารถรักษาได้โดยใช้ยาชนิดเดียวกัน ปัจจุบันนี้การรักษาด้วยยาต้านไวรัสซึ่งสามารถรักษาการติดเชื้อให้หายขาดได้ภายในเวลา 3 เดือนมีแพร่หลายมากขึ้น อย่างไรก็ตามในผู้ที่เป็นโรคตับแข็ง อาจต้องใช้เวลาในการรักษานานถึง 6 เดือน